6 Μαρτίου 1910. Κιλελέρ... η ηρωική εξέγερση των Θεσσαλών αγροτών ενάντια στο κράτος καταστολής και τους τσιφλικάδες. Η επέτειος αυτή, που τιμάται κάθε χρόνο και αποτελεί την κορυφαία επαναστατική εκδήλωση της ελληνικής αγροτιάς.
Η κατάσταση στον Ελληνικό χώρο, τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα είχε πολλές ομοιότητες με τη σημερινή. Από τατέλη του 19ου αιώνα, η οικονομική καπιταλιστική κρίση αύξησε κατά πολλή την ανεργία και τις τιμές των αγαθών.
Η άθλια πολιτική κατάσταση, η βαριά φορολογία, η ''νεοκαπιταλιστική'' διαφθορά, αναγκάζουν τους νέους σε μετανάστευση. Ήδη από την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, 200.000 γεωργοί και εργάτες εγκαταλείπουν τη χώρα. Όπως και σήμερα, οι πολιτικοί αρνούνταν βασικά δικαιώματα, δείχνοντας αλαζονεία.
Αστοί ηγέτες της εποχής όπως Χ. Τρικούπης ήταν αντίθετοι με την απαλλοτρίωση της γης εκστομίζοντας δικαιολογίες του τύπου: δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς γιατί θα χάσουμε ξένους επενδυτές.
Η χώρα «κατέρρεε» από τις συνέπειες της τότε «ελεγχόμενης πτώχευσης» και την υποταγή στους ξένους (Βρετανούς).
Στον αγροτικό τομέα, οι έλληνες τσιφλικάδες, που αντικατέστησαν τους Οθωμανούς, είχαν δικαιώματα απόλυτης κυριότητας σε όλη την ιδιοκτησία τους, ενώ οι κολίγοι είχαν περιπέσει σε καθεστώς δουλοπαροίκου, αφού ήταν υποχρεωμένοι να δίνουν στον αφέντη τη μισή παραγωγή και άλλα προϊόντα, ενοίκιο για τη βοσκή των ζώων τους και άλλα πολλά. Παράλληλα δούλευαν κάτω από άθλιες συνθήκες, ζούσαν σε τρώγλες και ανέχονταν τις ταπεινώσεις από τους μεγαλοκτηματίες.
Όπως ήταν φυσικό, τοπικές εξεγέρσεις άρχισαν σταδιακά να ξεσπούν στη Θεσσαλία, ταυτόχρονα με την άρνηση των καλλιεργητών να δώσουν στους τσιφλικάδες το μέρος από τη σοδειά που διεκδικούσαν.
Κεντρική μορφή των εξεγέρσεων ήταν ο Μαρίνος Αντύπας. Υπέρμαχος των λαϊκών ελευθεριών και των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου, κυρίως των ανθρώπων του μόχθου. Πηγαίνει στα χωριά και ξεσηκώνει στους αγρότες. Σύνθημά του η Ισότητα, η Αδελφότητα, η Ελευθερία. Οι τσιφλικάδες αποφασίζουν, μετά από ένα μεγάλο αγροτικό συλλαλητήριο, να τον δολοφονήσουν.
Ο θάνατος του Μαρίνου Αντύπα από όργανο των τσιφλικάδων στις 9 Μαρτίου 1907 χαλύβδωσε το αγωνιστικό φρόνημα των κολίγων. Η στρατιωτική επανάσταση στο Γουδί στις 15 Αυγούστου 1909, που έφερε στο προσκήνιο πιο δημοκρατικές δυνάμεις, αλλά και οι απεργίες των καπνεργατών του Βόλου, έδωσαν θάρρος στους αγρότες.
Ο Θεσσαλός αξιωματικός Νικόλαος Ζορμπάς, αρχηγός της επανάστασης, ενθάρρυνε τους αγροτικούς συνδέσμους να ασκήσουν πίεση με ψηφίσματα και συλλαλητήρια. Το κύριο αίτημα είναι ένα: η απαλλοτρίωση της γης, η διανομή των τσιφλικιών στους καλλιεργητές της.
Πρωθυπουργός τότε ήταν ο Στέφανος Δραγούμης. Οι κολίγοι είχαν προγραμματίσει το Σάββατο 6 Μαρτίου Πανθεσσαλικό συλλαλητήριο στη Λάρισα, με αφορμή τη συζήτηση του αγροτικού νομοσχεδίου στη Βουλή. Από νωρίς το πρωί άρχισαν να συρρέουν στην πόλη διαδηλωτές από τα γύρω χωριά.
Στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, οι χωρικοί θέλησαν να επιβιβασθούν σε τρένο χωρίς να πληρώσουν εισιτήριο. Ο διευθυντής των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων, Πολίτης, που επέβαινε στο τρένο, τους το αρνήθηκε και είπε στις δυνάμεις καταστολής να τους απωθήσουν βίαια.
Η παραπάνω ενέργεια προκάλεσε την οργή των χωρικών και άρχισαν να λιθοβολούν το συρμό, σπάζοντας τα τζάμια των βαγονιών. Οι στρατιώτες, κατόπιν διαταγής άρχισαν να πυροβολούν με αποτέλεσματέσσερις αγρότες να πέσουν νεκροί, ενώ πολλοί άλλοι τραυματίστηκαν.
Ανάλογη εξέγερση έγινε και στο χωριό Τσουλάρ, με δύο νεκρούς χωρικούς και 15 τραυματίες. Οι συμπλοκές μεταξύ άοπλων διαδηλωτών και δυνάμεων καταστολής επεκτάθηκαν και στη Λάρισα, όταν οι αγρότες πληροφορήθηκαν τις αιματηρές συγκρούσεις στο Κιλελέρ και το Τσουλάρ.
Ακόμα δύο κολίγοι έπεσαν νεκροί, όταν το ιππικό επιτέθηκε. Το συλλαλητήριο έγινε, τελικά, με ειρηνικό τρόπο στις 3 το μεσημέρι στην Πλατεία της Θέμιδος. Ο φοιτητής Γεώργιος Σχοινάς διάβασε το ψήφισμα της συγκέντρωσης, που απεστάλη στη Βουλή και την Κυβέρνηση.
Για τις εξεγέρσεις στο Κιλελέρ, στο Τσουλάρ και τη Λάρισα, πολλοί διαδηλωτές συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν.
Η εξέγερση του Κιλελέρ ξεσήκωσε κύμα συμπάθειας σε όλη τη χώρα, ενώ αυξήθηκε η κοινωνική πίεση για την επίλυση του αγροτικού ζητήματος. Αλλά η λύση αργούσε πολύ. Μετά από κάποια μέτρα το1911, το 1923, όταν το πρόβλημα της αποκατάστασης των προσφύγων έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις, άρχισαν απαλλοτριώσεις τσιφλικιών σε μεγάλη κλίμακα.
Η εξέγερση του Κιλελέρ κατέδειξε πως μόνο με μαζική δράση και αγώνες μπορούν να κερδιθούν δικαιώματα. Μονο με διαρκή και συντονισμένο αγώνα μπορεί να αλλάξει μια κοινωνία. Σήμερα στην εποχή του Μνημονίου, του άκρατου νεοφιλελευθερισμού και τον έντονων ταξικών αντιθέσεων, οι θύμησες του Κιλελέρ φαντάζουν πιο ζωντανές από ποτέ.
Πηγή: ISKRA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου