Αλίντα Δημητρίου: Μας πλούτισε με τη μνήμη της γυναικείας αντίστασης

του Κώστα Τερζή

Έφυγε από τη ζωή χθες το πρωί η σκηνοθέτις Αλίντα Δημητρίου, στα 78 της χρόνια, έπειτα από μακροχρόνια προβλήματα υγείας. Γεννημένη στην Αθήνα το 1933, σπούδασε κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου, ενώ στη συνέχεια συμμετείχε κατά την περίοδο της δικτατορίας στην ομάδα του "Σύγχρονου Κινηματογράφου", οργανώνοντας τις θρυλικές προβολές ταινιών, που είχαν γίνει εστίες αντίστασης.Το 1977 περνά στη σκηνοθεσία με το ντοκιμαντέρ "Καρβουνιάρηδες" και ως το 1994 η Αλίντα Δημητρίου έχει γυρίσει περισσότερα από 50 ντοκιμαντέρ. Παράλληλα, για πολλά χρόνια δούλευε συστηματικά καταγράφοντας την φιλμογραφία των ελληνικών ταινιών μικρού μήκους, δουλειά που οδήγησε στο πολύτιμο "Λεξικό ελληνικών ταινιών μικρού μήκους" (1992). 

Με τα «Πουλιά στον βάλτο», το 2008, ξεκίνησε την περίφημη τριλογία της για τους αφανείς αγώνες των γυναικών στη χώρα μας, τις τελευταίες δεκαετίες. Το πρώτο φιλμ αφορούσε τις γυναίκες της αντίστασης στην Κατοχή. Στη συνέχεια γύρισε τη «Ζωή στους βράχους», το 2009, με θέμα τις γυναίκες του Δημοκρατικού Στρατού και τα χρόνια της εξορίας. Την τριλογία κλείνουν τα «Κορίτσια της βροχής», ένα ντοκιμαντέρ για τις γυναίκες που φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν κατά τη διάρκεια της απριλιανής Χούντας. Σχεδίαζε μια ακόμη ταινία, για τη σημερινή Ελλάδα, που δυστυχώς δεν πρόλαβε να υλοποιήσει. Σύμφωνα με επιθυμία της, η σορός της θα αποτεφρωθεί. Δεν πρόκειται να γίνει κάποια επιμνημόσυνη τελετή. Για τις αρχές Σεπτεμβρίου προγραμματίζεται από τους οικείους της ειδική εκδήλωση μνήμης, όπου θα προβληθεί και η τελευταία της ταινία.

"Τι σημαίνει αντικειμενικότητα;", αναρωτιόταν σε μια συνέντευξή της. "Την αντικειμενικότητα τη χρησιμοποιούν οι αντιδραστικοί για να καλύψουν αυτά που θέλουν. Όταν σε στήνουν στον τοίχο, τι είδους αντικειμενικότητα υπάρχει; Αυτό που λέμε αντικειμενικότητα λοιπόν ταυτίζεται με τον κυρίαρχο λόγο. Ψυχρά πράγματα, χωρίς πάθος, δηλαδή χωρίς τον πόνο των ανθρώπων οι οποίοι νικήθηκαν. Κάθε άτομο, είτε ιστορικός είναι, είτε καλλιτέχνης, πρέπει να δώσει και το σφυγμό της ιστορίας, το πάθος. Η ιστορία δεν είναι σαν τον ψυχρό υπολογιστή, είναι ανθρώπινος πόνος"

Το Τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει σε ανακοίνωσή του το δυσαναπλήρωτο ηθικό και καλλιτεχνικό κενό που άφησε η αγωνίστρια της Αρστεράς: "Η Αλίντα Δημητρίου, πρωτοπόρος σκηνοθέτις του ντοκιμαντέρ στη χώρα μας για παραπάνω από τριανταπέντε χρόνια και συνεπής αγωνίστρια της Αριστεράς σε όλη της τη ζωή, έφυγε από κοντά μας. Άφησε, όμως, παρακαταθήκη το πλούσιο δημιουργικό της κινηματογραφικό έργο. Από τα μικρού μήκους ντοκιμαντέρ «Καρβουνιάρηδες» και «Σπάτα», στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και τις τηλεοπτικές σειρές-ντοκιμαντέρ «Το θέατρο στο βουνό», «Ανθρώπινα δικαιώματα» και «Γυναίκες», στις δεκαετίες '80 και '90, έως και την τριλογία της, «Πουλιά στο βάλτο» (2008), «Η ζωή στους βράχους» (2009), «Κορίτσια της βροχής» (2011) για τη συμμετοχή των γυναικών στους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες στη διάρκεια της Κατοχής, του εμφυλίου και της δικτατορίας της 21ης Απριλίου. Η Αλίντα Δημητρίου πρόβαλε τον καθημερινό μόχθο των απλών ανθρώπων, κατέγραψε τους αγώνες του ελληνικού λαού για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία, δημοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη και ανέδειξε το σημαντικό κοινωνικό και πολιτικό ρόλο των γυναικών. Στην τριλογία της δίνει φωνή στους ανθρώπους «χωρίς φωνή», στις γυναίκες και αντιστέκεται στην επίθεση της λήθης ενάντια στην ιστορική μνήμη". 

Στην ανακοίνωσή του το ΚΚΕ σημειώνει: «Η Αλίντα Δημητρίου, η σκηνοθέτης που πρόβαλε τη ζωή των γυναικών στην Εθνική Αντίσταση και τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, έφυγε από τη ζωή. Το έργο της αποτελεί σημαντική συμβολή στην ανάδειξη των ηρωικών σελίδων της ιστορίας του λαού μας".

Τα θερμά της συλλυπητήρια εξέφρασε και η ΔΗΜΑΡ με ανακοίνωσή της: "Αφοσιωμένη στο ντοκιμαντέρ και στις ταινίες μικρού μήκους άφησε πλούσιο έργο, που επικεντρώνεται στη συμμετοχή των γυναικών στους πολιτικούς αγώνες. Η τριλογία της για τις γυναίκες στην Κατοχή, στον Εμφύλιο και στη Χούντα αποτελεί την παρακαταθήκη της στις επόμενες γενιές. Παράλληλα γύρισε πάνω από πενήντα ταινίες τεκμηρίωσης για την τηλεόραση και έγραψε και μετέφρασε άρθρα σε κινηματογραφικά περιοδικά. Η Αλίντα Δημητρίου σε όλη της τη ζωή υπηρέτησε την αριστερά με συνέπεια, εκτός κομματικών μηχανισμών, αδέσμευτη και ανεξάρτητη».

Πηγή: Η ΑΥΓΗ